1882-1968
Marija Maga Magazinović Gezeman
PROFESORKA,
BALETSKA PEDAGOŠKINJA, PREVODITELJKA
Srpska
Isidora Dankan
Pionirka moderne igre u Srbiji, avangardna umetnica koja u našu kulturu prva uvodi moderne, eksperimentalne baletske i igračke prakse. Jedna je od tri žene koje su prepoznate kao značajne novinarke u dva veka srpskog novinarstva (1791—1991).
Rođena je Užicu, gde je završila osnovnu školu i realku, nakon čega dolazi u Beograd i postaje prva studentkinja beogradskog Pravnog fakulteta, koji je do tada smatran bastionom muškosti. Kao pedagog radila je kao profesorka Više ženske škole i Prve ženske realne gimnazije.
Prve korake u aktivnoj borbi za žensku ravnopravnost načiniće već 1904. godine, kada je uspela da se izbori za prava žena na ravnopravno univerzitetsko obrazovanje. Pionirski je krčila put i na drugim poljima – bila je prva žena novinarstva u tada tek osnovanoj Politici, gde je uređivala Ženske strane i pisala o važnosti obrazovanja žena i njihovoj emancipaciji. Bila je i prva bibliotekarka u Srbiji.
Odlazi u Berlinu 1909. gde se potpuno posvećuje umetnosti, upisuje studije nemačkog jezika i književnosti, a zatim i Glumačku školu čuvenog Maksa Rajnharta, velikog reformatora pozorišta 20. veka, i baletsku školu Isidore Dankan. Po povratku u Beograd, sa Zorom Pricom osniva Školu za ritmiku i plastiku, koja će postojati narednih 35 godina i izroditi čuvenog Luja Daviča.
Tokom Balkanskih i Prvog svetskog rata radi kao dobrovoljna bolničarka u Beogradu, Kragujevcu i Vranju, o čemu postoje njena svedočenja u autobiografiji Moj život.
Ljubav njenog života bio je slavista Gerhard Gezeman, koji je uz nju i Koštanu Bore Stanokovića naučio srpski, prešao u pravoslavlje, zaposlio se u Prvoj muškoj gimnaziji u Beogradu, a 1915, bez dvoumljenja, sa srpskom vojskom pošao preko ledom okovanih albanskih planina.
Od prvog koncerta u sali Opere (danas bioskop „Balkan“) 1911. Godine u Beogradu je održala oko šezdeset scenskih nastupa, najpre sa učenicima Škole za ritmiku i plastiku, a od 1936. sa članovima Studentske folklorne grupe koju je osnovala pri Univerzitetu.
Objavila je tri monografije posvećene modernoj umetničkoj igri, kao i niz tekstova u listovima Politika, Pozorišni list, Prosvetni glasnik, Pozorište, posvećenih umetnosti, ali i položaju i ulozi žena u društvu. Odlikovana je Krstom milosrđa (1914) i ordenima Sv. Save IV reda (1934) i Jugoslovenske krune IV reda (1936).
Milica Jakovljević
Mir-jam, pišući prikaz jednog od Maginih koncerata, 1927.
„Samo zato što je naša gđa Maga Magazinović, mi ne umemo da je ocenimo po zasluzi. Da je to isto izvodila neka strana ritmička grupa, mi bismo kazali da je to savršeno, jer smo uvek skloni da verujemo da su ritmika i balet bolji kada dolaze iz inostranstva.“
Izvor: LJ. Ćorović, Srpski biografski rečnik, Matica srpska, Novi Sad, 2009
Život i delo
upoznajte
Velikanke srpske kulture
